Kosmonauta, także astronauta oraz tajkonauta – osoba odbywająca loty kosmiczne lub przygotowywana do odbywania takich lotów. Kryteria uznania lotów za kosmiczne różnią się na świecie. Międzynarodowa Federacja Lotnicza (FAI) definiuje loty kosmiczne jako sięgające wysokości 100 km nad ziemią[a], jednakże w USA astronautami nazywane są osoby, które odbyły lot na wysokości 50 mil (ok. 79 km). Do 16 września 2016, 549 ludzi podróżowało w przestrzeń kosmiczną (555 według definicji amerykańskiej), z co najmniej 41 krajów.